آلودگی فلزات سنگین ناشی از فعالیت کارخانه ذوب روی در خاک جزیره قشم

یکی از راه های ورود فلزات سنگین بالقوه سمناک به محیط زیست و بوم سامانه خاک، کارخانه های ذوب کانسنگ های فلزی هستند. واحدهای فراوری و ذوب کانسنگ روی معمولا باعث ورود فلزات بالقوه سمناک از قبیل کادمیم به صورت ذرات معلق به جو و حمل آن تا مسافت های طولانی می شود. در این مطالعه غلظت فلزات سنگین ,as cd ,cr ,cu ,ni ,pb و znدر خاک اطراف کارخانه ذوب کانسنگ روی در جزیره قشم بررسی شد. با توجه به قرار گرفتن کارخانه ذوب روی جزیره قشم در نزدیکی ساحل خلیج فارس، ارزیابی آلودگی فلزات سنگین ناشی از فعالیت این کارخانه بر محیط زیست پیرامون آن ضرورت می یابد. نتایج حاصل از محاسبه شاخص های زیست محیطی نشان می دهد که خاک اطراف کارخانه نسبت به فلزات سنگین به ویژه فلزات as, cd, pb و zn به شدت آلوده شده است. میزان آلودگی خاک به فلزات سنگین cr ,cu و ni در محدوده آلودگی کم تا متوسط قرار می گیرد. با افزایش فاصله از کارخانه در جهت غالب وزش باد از میزان آلودگی فلزات آلاینده کاسته می شود. محاسبه شاخص خطر بوم شناختی برای فلزات سنگین در نمونه-های خاک، آلودگی بسیار بالا، و در نتیجه افزایش خطر بوم شناختی در منطقه را نشان می دهد. بر اساس نتایج، بیشترین میزان آلودگی مربوط به نمونه هایی است که در مجاورت کومه باطله برداشت شده اند. غلظت فلزات سنگین در نمونه های مجاور کومه باطله در خلاف جهت باد غالب نیز بالا است، که مربوط به شستشوی این فلزات توسط رواناب سطحی و حمل آن به محیط اطراف می باشد. بر اساس نتایج حاصل از محاسبه آزمون تحلیل مولفه اصلی فلزات as, cd, pb و zn دارای منشا انسان زاد، فلزات cu و ni دارای منشا انسان زاد و زمین زاد، و فلز cr دارای منشا زمین زاد هستند. نتایج حاصل از این مطالعه نقش کارخانه ذوب کانسنگ روی در آلودگی خاک منطقه را نشان می دهد.